Kwas acetylosalicylowy (ASA), czyli substancja czynna leku Aspirin®, może zmniejszać ryzyko niektórych chorób układu krążenia. Systematyczne przyjmowanie kwasu acetylosalicylowego w niskich dawkach jest ważnym elementem profilaktyki chorób układu krążenia, u pacjentów z czynnikami ryzyka.
W badaniach potwierdzono, że u pacjentów, którzy regularnie przyjmują kwas acetylosalicylowy, ryzyko wystąpienia zawału serca i udaru (zawału mózgu) jest obniżone.(1,2) Ta substancja czynna hamuje agregację płytek krwi, a dzięki temu zmniejsza ryzyko powstawania zakrzepów.(3,4) Aspirin® Cardio to specjalne tabletki w otoczce dojelitowej, o niskiej dawce substancji czynnej (100 mg ASA), przeznaczone do codziennego stosowania.
Dlaczego trzeba dbać o serce?
Choroby układu krążenia stanowią główną przyczynę zgonów na całym świecie.(5)
Jakie zaburzenia występują w naczyniach krwionośnych?
U osób chorujących na miażdżycę w ścianach naczyń krwionośnych powstają zmiany zwane blaszką miażdżycową. Z wiekiem blaszki te stają się coraz większe i twardsze. Miażdżyca prowadzi do tworzenia się zakrzepów w naczyniach, które mogą ograniczać swobodny przepływ krwi, a odrywając się od ściany naczynia krwionośnego, mogą powodować zator. W zależności od tego, gdzie umiejscowiony jest zator, grozi to wystąpieniem zawału mięśnia sercowego lub zawału (udaru) mózgu.(6)
W rozwoju miażdżycy ważną rolę odgrywa niezdrowy styl życia, ale należy też uwzględniać czynniki genetyczne (dziedziczne). Istnieją pewne zaburzenia metabolizmu tłuszczów, głównie przebiegające z podwyższonym stężeniem cholesterolu. Należy pamiętać, że cholesterol dzieli się na „dobry” i „zły”. U większości pacjentów problemem jest podwyższone stężenie „złego” cholesterolu (LDL), ale u wielu chorych występuje zaburzenie metabolizmu tłuszczów, w którym oprócz podwyższonego stężenia LDL problemem jest także niskie stężenie „dobrego” cholesterolu (HDL).(6,7) W organizmie występują tłuszcze, które pochodzą z pożywienia i krążą we krwi. Są to tak zwane trójglicerydy. Nadwyżki kalorii, alkohol i cukier przekształcane są w trójglicerydy i magazynowane w komórkach tłuszczowych. Podwyższone stężenie trójglicerydów przyspiesza rozwój miażdżycy, zwiększając ryzyko wystąpienia udaru mózgu i zatoru w tętnicy wieńcowej.(8)
W takich przypadkach niezbędna jest kompleksowa regulacja metabolizmu tłuszczów, która wymaga stosowania leków.
Od czego zależy stopień ryzyka?
Ocenę ryzyka sercowo-naczyniowego, czyli prawdopodobieństwa wystąpienia ciężkich chorób układu krążenia, przeprowadza lekarz. Można jednak zorientować się, jaki jest poziom zagrożenia, korzystając ze skali oceny ryzyka sercowo-naczyniowego SCORE.(9)
Do głównych rozważanych czynników należą: płeć, wiek, ciśnienie krwi, poziom cholesterolu oraz palenie tytoniu. Osoby po przebytym ostrym zawale serca, udarze mózgu lub zabiegu naczyniowym oraz z rozpoznaną niewydolnością wieńcową (stabilną lub niestabilną dławicą piersiową) uważani są za pacjentów wysokiego ryzyka, u których uzasadniona jest profilaktyka z zastosowaniem leków.(9,10)
Jak dbać o układ krążenia?
Najskuteczniejszym sposobem zapobiegania chorobom układu krążenia jest zdrowy tryb życia.(10) Aby dbać o swój stan zdrowia, należy prawidłowo się odżywiać, schudnąć (w przypadku nadwagi), zrezygnować z (nadmiernej ilości) alkoholu, rzucić palenie, unikać stresu, a także – o czym także nie należy zapominać – utrzymywać regularną aktywność fizyczną.
Jak może pomóc jedna tabletka dziennie?
W niektórych sytuacjach ochrona serca i naczyń wymaga przyjmowania leków. Jeśli lekarz zaleci stosowanie leku Aspirin® Cardio, należy przyjmować jedną tabletkę każdego dnia zgodnie z zaleceniami.
Pacjenci stosujący lek Aspirin® Cardio muszą pamiętać, że odstawienie leczenia może być bardzo groźne w skutkach. Rośnie wówczas ryzyko ciężkich, a nawet śmiertelnych powikłań takich jak zawał serca.(11-13) Zdarzenia zakrzepowe występują częściej u pacjentów, którzy odstawiają zalecone leki. Dotyczy to zwłaszcza pacjentów z chorobą wieńcową, a szczególnie tych chorych, u których przeprowadzono przezskórną interwencję wieńcową (cewnikowanie serca) lub wszczepiono stent uwalniający lek. Systematyczne przyjmowanie leku Aspirin® Cardio ma tak istotne znaczenie, że każde planowane przerwanie leczenia warto omówić indywidualnie z lekarzem. W przypadku planowanego małego zabiegu, na przykład usunięcie zęba, lekarz musi ocenić z jednej strony ewentualne następstwa przerwania terapii, z drugiej strony ryzyko związane z przedłużeniem czasu krwawienia w związku z działaniem aspiryny.
W jakich przypadkach zalecane jest leczenie produktem Aspirin® Cardio?(14)
Lek zarejestrowany jest do stosowania u osób dorosłych:
-
w niestabilnej chorobie wieńcowej,
-
w świeżym zawale serca lub podejrzeniu świeżego zawału serca,
-
w zapobieganiu powtórnemu zawałowi serca,
-
w zapobieganiu powikłaniom zatorowo-zakrzepowym po zabiegach chirurgicznych lub interwencyjnych naczyniach,
-
w zapobieganiu napadom przejściowego niedokrwienia (TIA) i niedokrwiennego udaru mózgu u pacjentów z TIA
-
w zapobieganiu pierwszemu zawałowi serca u pacjentów z wieloma czynnikami ryzyka,
-
w zapobieganiu zakrzepicy żył głębokich i zatorowi płuc u pacjentów długotrwale unieruchomionych.
Jak stosowany jest lek Aspirin® Cardio?
Lek należy przyjmować codziennie, zgodnie z zaleceniami lekarza, nie pomijając żadnego dnia. Jest to ważne, ponieważ lek działa skutecznie tylko wówczas, gdy przyjmuje się go systematycznie przez dłuższy okres. Tabletki Aspirin® Cardio mają otoczkę odporną na działanie kwasu żołądkowego. Dzięki temu wchłaniają się dopiero w jelitach, co zmniejsza ryzyko bezpośredniego podrażnienia żołądka. Zaleca się przyjmowanie tabletki co najmniej 30 minut przed posiłkiem, popijając dużą ilością płynów.
Lek Aspirin® Cardio 100 mg jest dostępny w aptekach bez recepty, w opakowaniach zawierających 28 lub 56 tabletek. Blister ma nadrukowane dni tygodnia, które ułatwiają systematyczne przyjmowanie leku. Dzięki zaznaczonym dniom tygodnia można kontrolować przyjmowane ilości leku. Opakowanie ułatwia pamiętanie o przyjmowaniu leku i zapobiega przypadkowemu przyjęciu podwójnej dawki.
W jakich przypadkach leczenie produktem Aspirin® Cardio nie jest zalecane?(14)
-
w przypadku nadwrażliwości na substancję czynną - ASA, inne salicylany,
-
u pacjentów ze skazą krwotoczną,
-
u pacjentów z ostrą chorobą wrzodową żołądka i (lub) dwunastnicy,
-
u pacjentów z ciężką niewydolnością nerek,
-
u pacjentów z ciężką niewydolnością wątroby,
-
u pacjentów z ciężką niewydolnością serca,
-
u pacjentów z napadami astmy oskrzelowej w wywiadzie, wywołanymi podaniem salicylanów lub substancji o podobnym działaniu, szczególnie niesteroidowych leków przeciwzapalnych,
-
jednocześnie z metotreksatem w dawkach 15 mg na tydzień lub większych,
-
w ostatnim trymestrze ciąży,
-
u dzieci w wieku do 12 lat w przebiegu infekcji wirusowych ze względu na ryzyko wystąpienia zespołu Reye’a – rzadko występującej, ale ciężkiej choroby powodującej uszkodzenie wątroby i mózgu.
Czy wiesz, że…?
Lek Aspirin® został zarejestrowany w Cesarskim Urzędzie Patentowym w Berlinie w 1899 roku. Substancja czynna leku, czyli kwas acetylosalicylowy, została zsyntetyzowana po raz pierwszy przez Felixa Hoffmanna, badacza zatrudnionego w firmie Bayer. Początkowo lek został popularność jako środek przeciwgorączkowy i przeciwbólowy. Jednak na początku lat 50. ubiegłego wieku pewien amerykański lekarz zauważył, że u pacjentów, którzy przyjmują Aspirin® ze względu na działanie przeciwbólowe, występuje znacznie niższe ryzyko zawału serca.(15)
Piśmiennictwo
- (1) Antithrombotic Trialists' Collaboration. Collaborative meta-analysis of randomised trials of antiplatelet therapy for prevention of death, myocardial infarction, and stroke in high risk patients. BMJ 2002;324: 71-86. Return to content
- (2) Ittaman SV, VanWormer JJ, Rezkalla SH. The role of aspirin in the prevention of cardiovascular disease. Clin Med Res. 2014;12(3-4):147-154. doi:10.3121/cmr.2013.1197. Return to content
- (3) Undas A, Brummel-Ziedins KE, Mann KG. Antithrombotic properties of aspirin and resistance to aspirin: beyond strictly antiplatelet actions. Blood. 2007;109(6):2285-2292. doi:10.1182/blood-2006-01-010645. Return to content
- (4) Vane JR, Botting RM. The mechanism of action of aspirin. Thromb Res. 2003;110(5-6):255‐258. doi:10.1016/s0049-3848(03)00379-7. Return to content
- (5) World Health Organization. Cardiovascular diseases. Dostępne na stronie: https://www.who.int/en/news-room/fact-sheets/detail/cardiovascular-diseases-(cvds)[accessed 7 July 2020]. Return to content
- (6) Falk E. Pathogenesis of atherosclerosis. J Am Coll Cardiol. 2006;47(8 Suppl):C7‐C12. doi:10.1016/j.jacc.2005.09.068. Return to content
- (7) Gidding SS, Allen NB. Cholesterol and Atherosclerotic Cardiovascular Disease: A Lifelong Problem. J Am Heart Assoc. 2019;8(11):e012924. doi:10.1161/JAHA.119.012924. Return to content
- (8) Talayero BG, Sacks FM. The role of triglycerides in atherosclerosis. Curr Cardiol Rep. 2011;13(6):544-552. doi:10.1007/s11886-011-0220-3. Return to content
- (9) Piepoli MF, Hoes AW, Agewall S, et al. 2016 European Guidelines on cardiovascular disease prevention in clinical practice: The Sixth Joint Task Force of the European Society of Cardiology and Other Societies on Cardiovascular Disease Prevention in Clinical Practice (constituted by representatives of 10 societies and by invited experts)Developed with the special contribution of the European Association for Cardiovascular Prevention & Rehabilitation (EACPR). Eur Heart J. 2016;37(29):2315-2381. doi:10.1093/eurheartj/ehw106. page 2327–2329; 2330; 2363. Return to content
- (10) Knuuti J, Wijns W, Saraste A, et al. 2019 ESC Guidelines for the diagnosis and management of chronic coronary syndromes. Eur Heart J. 2020;41(3):407-477. doi:10.1093/eurheartj/ehz425. pages 429–430; 435; 438. Return to content
- (11) Sundström J, Hedberg J, Thuresson M, Aarskog P, Johannesen KM, Oldgren J. Low-Dose Aspirin Discontinuation and Risk of Cardiovascular Events: A Swedish Nationwide, Population-Based Cohort Study. Circulation. 2017;136(13):1183‐1192. doi:10.1161/CIRCULATIONAHA.117.028321. Return to content
- (12) Ferrari E, Benhamou M, Cerboni P, Marcel B. Coronary syndromes following aspirin withdrawal: a special risk for late stent thrombosis. J Am Coll Cardiol. 2005;45(3):456‐459. doi:10.1016/j.jacc.2004.11.041. Return to content
- (13) García Rodríguez LA, Cea Soriano L, Hill C, Johansson S. Increased risk of stroke after discontinuation of acetylsalicylic acid: a UK primary care study. Neurology. 2011;76(8):740‐746. doi:10.1212/WNL.0b013e31820d62b5. Return to content
- (14) Bayer AG. Aspirin Protect Patient Information Leaflet. 2020. Available at: https://ogyei.gov.hu/drug_database [accessed 8 June 2020]. Return to content
- (15) Montinari MR, Minelli S, De Caterina R. The first 3500 years of aspirin history from its roots - A concise summary. Vascul Pharmacol. 2019;113:1‐8. doi:10.1016/j.vph.2018.10.008. Return to content