Ludzie z problemami sercowymi często nie wiedzą, czy mogą uprawiać seks, czy nie. Wielu z nich nie zdaje sobie sprawy, że przy braku pewnych bardzo poważnych schorzeń i odpowiednim dobraniu leków, seks może być jak najbardziej akceptowalny.(1)
Faktem jest, że regularna aktywność fizyczna może korzystnie wpływać na układ sercowo-naczyniowy.
Zapytaj lekarza, jak duży wysiłek może znieść Twoje serce przy obecnych lekach po zdarzeniu sercowo-naczyniowym, takim jak zawał serca.
Kondycja
Zasadnicze znaczenie ma tu zdolność do wysiłku fizycznego: aktywność seksualna jest równoważna z łagodną lub umiarkowaną aktywnością fizyczną w zakresie od 3 do 5 MET, biorąc pod uwagę indywidualną zdolność do podejmowania wysiłku fizycznego. MET to miara intensywności wysiłku fizycznego, gdzie 1 MET jest odpowiednikiem siedzenia, a spokojny spacer to 3-4 MET. Wydatek energetyczny podczas aktywności seksualnej odpowiada chodzeniu w tempie 5 km/h. Wielkość wydatku energetycznego zależy oczywiście od szeregu czynników, takich jak pozycja seksualna, rodzaj, intensywność i czas trwania aktywności, a także wiek i masa ciała uczestników. Z danych naukowych wynika, że średni wydatek energetyczny podczas aktywności seksualnej u młodych osób wynosi 101 kcal lub 4,2 kcal/min u mężczyzn i 69 kcal lub 3,1 kcal/min u kobiet. Wydatek energetyczny związany z aktywnością seksualną był istotnie wyższy u mężczyzn niż u kobiet. Ponadto średnia intensywność wynosiła 6,0 MET w przypadku mężczyzn i 5,6 MET w przypadku kobiet, co stanowi umiarkowaną intensywność według American College of Sports Medicine (ASCM) (umiarkowana: 3-6 MET).(2) Aktywność seksualna nie powinna budzić obaw u pacjentów, którzy są w stanie podejmować wysiłek fizyczny >3 do 5 MET bez dławicy piersiowej, nadmiernej duszności, zmian niedokrwiennych serca, sinicy, niedociśnienia lub arytmii.(1) Seks nie powinien być szkodliwy w chorobie wieńcowej, jeśli pacjent nie ma objawów i może pokonać po schodach dwa piętra bez ataku dławicy piersiowej. Ponieważ różne osoby mają różną tolerancję wysiłku, zaleca się wykonanie testu wysiłkowego przed wznowieniem aktywności seksualnej.(1) Seks jest aktywnością fizyczną i zmniejsza ryzyko chorób serca. Warto wiedzieć, że sporadyczny wysiłek jest niebezpieczny, natomiast rehabilitacja kardiologiczna i regularne ćwiczenia mogą przyczyniać się do zmniejszenia ryzyka powikłań sercowo-naczyniowych przy aktywności seksualnej u pacjentów z chorobami układu krążenia.(1)
Kiedy jest bezpiecznie, a kiedy nie?
Niezbędnym elementem oceny bezpieczeństwa aktywności seksualnej dla danej osoby jest ocena ryzyka przeprowadzona przez kardiologa.(1)
Pacjenci z łagodną stabilną dławicą piersiową, kontrolowanym nadciśnieniem lub po udanej operacji wieńcowej zwykle mają zielone światło do uprawiania seksu.(1,3) Podejmowanie aktywności seksualnej jest rozsądne po jednym lub kilku tygodniach po niepowikłanym zawale serca, jeśli nie występują objawy kardiologiczne podczas łagodnej lub umiarkowanej aktywności fizycznej,(1) lub w łagodnej chorobie zastawkowej i wczesnym, I stadium niewydolności serca, po konsultacji z lekarzem.(1,3)
Aktywność seksualna może być obarczona dużym ryzykiem w przypadku pacjentów z niestabilną lub niereagującą na leczenie dławicą piersiową.(1) Do grupy wysokiego ryzyka zaliczają się również pacjenci z ciężką arytmią. Powinni oni odłożyć aktywność seksualną do czasu ustabilizowania choroby i przypisania do niższej kategorii ryzyka. Aktywność seksualną można wznowić dopiero po ponownej ocenie ryzyka(1,3) z uwzględnieniem leczenia zaburzeń erekcji.
Zaburzenia erekcji
Wielu pacjentów płci męskiej obawia się również niepowodzeń w łóżku. Obawy te nie są całkowicie bezpodstawne, gdyż zaburzenia erekcji dotyczą połowy pacjentów z chorobą wieńcową i nawet 80% pacjentów z ciężką chorobą lewej komory serca. Dodatkowo problemy seksualne mogą się pogłębiać wraz z progresją choroby wieńcowej. Nie jest to jednak powód do rezygnacji z tej korzystnej dla ducha i ciała aktywności. Dostępne są leki na zaburzenia erekcji, które nadają się również dla osób z chorobami serca. Kardiolog odpowiedzialny za dobranie leków może poinformować pacjenta, z którymi lekami można, a z którymi nie wolno ich łączyć. Trzeba zdawać sobie sprawę, że leków nasercowych powszechnie stosowanych w dławicy piersiowej i leków zawierających azotany nie wolno przyjmować razem z pewnymi lekami na zaburzenia erekcji, tzw. inhibitorami fosfodiesterazy,(1) które mogą spowodować drastyczny spadek ciśnienia krwi, co z kolei może doprowadzić do zapaści krążeniowej. Są też inne rodzaje leków, na przykład niektóre leki na nadciśnienie lub leki stosowane w leczeniu łagodnego powiększenia gruczołu krokowego, które zakłócają działanie tabletek na zaburzenia erekcji lub powodują złe samopoczucie pacjenta w rezultacie spadku ciśnienia krwi.
Bardzo ważne jest, aby pacjent nie wstydził się podzielić swoimi problemami seksualnymi z lekarzem, jeśli chce otrzymać tabletki na zaburzenia erekcji. Kardiolog może wówczas dostosować leki pacjenta tak, aby uniknąć poważnych konsekwencji interakcji lekowych.
Zaburzenia erekcji stanowią obciążenie dla społeczeństwa ze względu na wysoką częstość występowania i wpływ na jakość życia, a także współwystępowanie ze wzrostem ryzyka chorób układu krążenia, demencji i śmiertelności ogólnej. Dlatego nie sposób przecenić znaczenia profilaktyki. Codzienne ćwiczenia fizyczne są tak samo integralnym elementem profilaktyki jak zdrowa dieta.(4) Regularna aktywność seksualna przynosi podwójne korzyści: oprócz poprawy jakości życia i dopełnienia go, pozytywnie wpływa na układ sercowo-naczyniowy. Najlepszym sposobem zapobiegania zaburzeniom erekcji jest zdrowy styl życia oraz leczenie i kontrolowanie wszelkich współistniejących schorzeń.(5)
Piśmiennictwo
- (1) Levine GN, Steinke EE, Bakaeen FG, et al. Sexual activity and cardiovascular disease: a scientific statement from the American Heart Association. Circulation. 2012;125(8):1058-1072. doi:10.1161/CIR.0b013e3182447787. Return to content
- (2) Frappier J, Toupin I, Levy JJ, Aubertin-Leheudre M, Karelis AD. Energy expenditure during sexual activity in young healthy couples. PLoS One. 2013;8(10):e79342. Published 2013 Oct 24. doi: 10.1371/journal.pone.0079342. Return to content
- (3) Mornar Jelavić M, Krstačić G, Perenčević A, Pintarić H. Sexual Activity in Patients with Cardiac Diseases. Acta Clin Croat. 2018;57(1):141-148. doi:10.20471/acc.2018.57.01.18. Return to content
- (4) Kessler A. The global prevalence of erectile dysfunction BJU Int. 2019 Jul 2. doi: 10.1111/bju.14813. Return to content
- (5) Mayo Clinic Staff. Erectile Dysfunction – Symptoms & Causes. (2020) Available at: https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/erectile-dysfunction/symptoms-causes/syc-20355776 [accessed 30 June 2020] Return to content