Sylwetka, którą można pochwalić się na plaży, nie powinna być jedynym celem diety odchudzającej – otyłość jest czynnikiem ryzyka wielu schorzeń
Rośnie częstość występowania nadwagi i otyłości na świecie.(2)
Dlaczego jest to ważne?
Nadwaga i otyłość to nie tylko kwestia wyglądu – mogą one mieć szereg szkodliwych skutków dla zdrowia.(2) Są one również czynnikiem ryzyka miażdżycy,(5) nadciśnienia, wysokiego poziomu cholesterolu i cukrzycy.(3)
Definicja otyłości
Otyłość jest jednym z najbardziej palących problemów zdrowia publicznego, z jakimi boryka się obecnie świat. Według danych Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) z 2014 r. 39% dorosłych ma nadwagę (BMI ≥ 25 kg/m2), a 13% jest otyłych (BMI ≥ 30 kg/m2). Oznacza to, że na świecie jest ponad pół miliarda otyłych dorosłych.(5)
Nadwaga oznacza zwiększenie ilości tkanki tłuszczowej (w zakresie liczby i wielkości komórek). Jej miarą jest iloraz masy ciała (w kilogramach) przez kwadrat wzrostu (w metrach), czyli wskaźnik masy ciała BMI (ang. body mass index)) [kg/m2]. Innym ważnym parametrem jest obwód talii/pasa, który dostarcza wiarygodnych informacji o odkładaniu się tłuszczu trzewnego.(4)
Przyczyny otyłości
Otyłość jest wynikiem utrzymującego się dodatniego bilansu energetycznego, który jest spowodowany nadmiernym spożyciem energii i zmniejszoną aktywnością fizyczną. Do przyrostu masy ciała może przyczyniać się spożywanie wysokokalorycznej żywności, zwiększona mechanizacja procesów pracy, wykorzystywanie pojazdów do transportu, przekształcanie środowiska zabudowanego oraz zmniejszenie liczby okazji do aktywności na świeżym powietrzu.(4)
Skutki otyłości
Oprócz tego, że otyłość jest udowodnionym czynnikiem ryzyka wielu chorób, wiadomo również, że zła dieta odgrywa rolę w rozwoju większości chorób. Mniej osób wie jednak, że nadwaga może mieć wpływ także na przebieg chorób i skuteczność leczenia.(4)
Jak możesz bronić się przed otyłością?
Zmniejszenie spożycia energii i zwiększenie aktywności fizycznej może odwrócić dodatni bilans energetyczny i wywołać spadek masy ciała.
Złote zasady:
-
Regularnie monitoruj swoją wagę. Lepiej zapobiegać otyłości niż ją leczyć. Nie czekaj, aż będziesz mieć nadwagę rzędu 10 kg. Parę kilogramów jest o wiele łatwiej zrzucić.
-
Kluczem jest umiar i stopniowe postępy. Ustal realistyczne oczekiwania. Dieta odchudzająca nie powinna wiązać się z postem i intensywnym uprawianiem sportu. Dietę odchudzającą i ćwiczenia fizyczne rozpoczynaj stopniowo.(4)
-
Wprowadzaj tylko takie zmiany w stylu życia, które możesz utrzymać w dłuższej perspektywie.
-
Dodatkowa wskazówka: Jeśli uda ci się uniknąć efektu jo-jo, nie będziesz potrzebować ubrań w różnych rozmiarach.
Poradnik żywieniowy(1)
Jak wspomniano w tytule, otyłość to nie tylko kwestia wyglądu. Różne towarzystwa medyczne przedstawiają zalecenia dotyczące stylu życia. Rekomendacje 8. Konferencji Węgierskiego Konsensusu Sercowo-Naczyniowego są następujące:(1)
W żywieniu ważna jest różnorodność, umiar, regularność (3 do 5 posiłków dziennie w mniejszych porcjach) i unikanie ekstremalnych diet.
Należy równoważyć spożycie energii z jedzenia i napojów z wydatkami energetycznymi i dbać o regularną aktywność fizyczną. Należy też zwracać uwagę na to, co się pije – na przykład nawet tak zwany niskokaloryczny, 100% sok pomarańczowy nie jest pozbawiony cukru. Kiedy chcesz ugasić pragnienie, Twoim pierwszym wyborem powinna być woda.
Zalecenia dotyczące aktywności fizycznej
Regularna aktywność fizyczna (praca, transport, sport, wypoczynek) powoduje pozytywne zmiany w różnych procesach metabolicznych(1) i działa synergicznie (zwiększając efekty) z dietą odchudzającą.
Aktywność fizyczna nie tylko poprawia sprawność sercowo-oddechową, ale ma też znaczenie dla utrzymania masy mięśniowej i redukcji tkanki tłuszczowej.(1)
Z powodu ostatnich zmian wiele osób pracuje z domu, a to jeszcze bardziej ograniczyło dzienną ilość aktywności fizycznej, dlatego istotne jest, aby codziennie ćwiczyć co najmniej przez 30 minut. Takim ćwiczeniem może być spacer, ale zadbaj o to, by robić to regularnie. Smartwatch z licznikiem kroków lub smartfon mogą ci pomóc w osiągnięciu pożądanej dziennej liczby kroków.
Co możesz zrobić, aby zachować zdrowe serce?
-
Sprawdzaj regularnie swoją wagę i utrzymuj wyznaczone przez siebie zmiany w stylu życia. Wprowadzaj zmiany w stylu życia krok po kroku.
-
Przy planowaniu i monitorowaniu dietoterapii warto skonsultować się z dietetykiem(1), ale jeśli nie masz możliwości skontaktowania się z takim specjalistą, planuj z wyprzedzeniem tygodniowy jadłospis.
-
W razie podejrzenia choroby sercowo-naczyniowej jak najszybciej umów się na badania i porozmawiaj z lekarzem o możliwościach odchudzania.
-
Świadomy styl życia obejmuje przyjmowanie odpowiednich leków zarówno w celu zapobiegania, jak i leczenia.
-
Jeśli masz rozpoznaną chorobę układu krążenia, stosuj się do zaleceń lekarza dotyczących zmiany stylu życia i przyjmowania leków.
Piśmiennictwo
- (1) Rekomendacja 8 Konferencji Węgierskiego Konsensusu Sercowo-Naczyniowego: http://metabolizmusonline.hu/images/upload/file/DOCS/kardio_konszenzus_2020_tablazat.pdf (2/3/2022) Return to content
- (2) Jakab A. E. i wsp., A magasvérnyomás-betegség prevalenciája túlsúlyos és elhízott magyar gyermek- és serdülőkorú populációban [The prevalence of hypertension in the overweight and obese Hungarian child and adolescent population], Orv Hetil. 2020; 161(4): 151-160. Return to content
- (3) http://medicalonline.hu/gyogyitas/cikk/az_elhizas_onmagaban_is_kockazat (2/9/2022) Return to content
- (4) Rurik I., Az elhízás kezelése és megelőzése: táplálkozás, testmozgás, orvosi lehetőségek [Treatment and prevention of obesity: diet, exercise and medical options], Orv Hetil. 2021; 162(9): 323–335. Return to content
- (5) Badimo L.,Position paper of the European Society of Cardiology–working group of coronary pathophysiology and microcirculation: obesity and heart disease, European Heart Journal (2017) 38, 1951–1958 Return to content
Powiązane artykuły:
Tabletki Aspirin® Cardio są wskazane u osób z wieloma czynnikami ryzyka sercowo-naczyniowego, w celu zmniejszenia ryzyka zawału mięśnia sercowego i udaru niedokrwiennego mózgu.
Aspirin® Cardio - Informacja o leku
Lek zawiera kwas acetylosalicylowy i jest dostępny bez recepty. Bayer Sp. z o.o.
Al. Jerozolimskie 158, 02-326 Warszawa.
To jest lek. Dla bezpieczeństwa stosuj go zgodnie z ulotką dołączoną do opakowania. Zwróć uwagę na przeciwwskazania. W przypadku wątpliwości skonsultuj się z lekarzem lub farmaceutą.
