Fale upałów: o czym należy pamiętać, jeśli chorujesz
na serce?

Dla wielu osób upały panujące w ostatnich dniach i tygodniach mogą być trudne do zniesienia.

Ludzie tłumnie ściągają na publiczne baseny, aby zażyć ochłody. Zimne napoje, klimatyzatory i wentylatory sprzedają się jak ciepłe bułeczki. Takie ekstremalne temperatury – zwłaszcza w połączeniu z wysoką wilgotnością – mogą być nie tylko niekomfortowe, ale również niebezpieczne dla osób z chorobami serca.

Prawidłowe funkcjonowanie kluczowych narządów wymaga stałej temperatury ciała. Organizm odpowiednio reaguje na zmiany temperatury otoczenia: gdy zaczyna się nagrzewać, próbuje się ochłodzić poprzez pocenie się i rozszerzenie naczyń krwionośnych.

45-75% ciała to woda, ale tylko część tej wody znajduje się we krwi. Podczas wykonywania aktywnego wysiłku fizycznego w gorącym i wilgotnym środowisku organizm może stracić nawet do 3 litrów wody (na dobę), co jest porównywalne z objętością krwi.⁽²⁾ Organizm dąży do utrzymania objętości krwi, pozyskując wodę z tkanek i wszelkich przyjmowanych płynów, dlatego tak ważne jest regularne picie wody podczas upałów.⁽¹⁾

Normalnie organizm próbuje się schłodzić poprzez rozszerzenie naczyń krwionośnych w skórze i zwiększenie przepływu krwi. U zdrowych ludzi ilość krwi w skórze może być wtedy nawet trzy razy większa niż normalnie. U osób chorujących na serce, może ono nie być w stanie dokonać takiego wyczynu lub naczynia krwionośne mogą nie być w stanie rozszerzyć się w wymaganym stopniu. Dlatego kontrolowanie temperatury ciała u osób chorych na serce może stanowić większe obciążenie i poważny problem dla organizmu – rezultatem może być złe samopoczucie, udar cieplny, a w cięższych przypadkach nawet śmierć.⁽¹⁾

Problem ten może się dodatkowo nasilić, jeśli pacjent przyjmuje pewne leki, takie jak środki moczopędne, ponieważ wynikająca z ich stosowania utrata płynów zwiększa ryzyko odwodnienia i zmniejsza zdolność do pocenia się. Również beta-blokery, które zapobiegają intensywnemu kołataniu serca, działają w kierunku przegrzania organizmu: w czasie upałów serce musi pompować szybciej, aby schłodzić organizm poprzez zwiększenie przepływu krwi.⁽¹⁾
 

Szukaj ochłody

Z przedstawionych wyżej powodów, musisz pamiętać o następujących kwestiach, jeśli cierpisz na przewlekłą chorobę serca:

• Zamiast całkowicie zaprzestawać ćwiczeń, przenieś się z nimi w chłodniejsze lub klimatyzowane miejsce. Zamiast codziennego spaceru w palącym słońcu w parku wybierz chłodne centrum handlowe.
• W czasie upałów przebywaj w klimatyzowanych pomieszczeniach, takich jak biblioteka, dom kultury, biuro, centrum handlowe, kryty basen itp.
• Nie prowadź samochodu w bardzo gorące dni, chyba że masz w samochodzie klimatyzację.
• Jeśli nie możesz sobie pozwolić na klimatyzację, zaopatrz się w wentylator o wielkości odpowiedniej dla Twojego domu.
• Jeśli pomimo upału musisz załatwić sprawy, rób regularne przerwy na ochłonięcie.
• Noś luźne i lekkie ubranie.
• Zadbaj o to, by pić dużo płynów, i unikaj spożywania kofeiny i alkoholu.^(3,4)

Wychwyć objawy

Dopuszczenie do przegrzania organizmu wiąże się z poważnym ryzykiem, dlatego kluczowe jest wczesne rozpoznanie istotnych objawów, takich między innymi jak:^{(3, 5)}

• obfite pocenie się
• bladość skóry
• skurcze mięśni
• suchość języka i pragnienie
• uczucie zmęczenia i osłabienia
• zawroty głowy
• ból głowy
• mdłości lub wymioty
• omdlenia.

Wszystkie te objawy wymagają szczególnej uwagi podczas fal upałów, a kiedy wystąpią u osób z chorobą serca, konieczne jest udzielenie natychmiastowej pomocy medycznej. Dotyczy to zwłaszcza udaru cieplnego, którego objawami są temperatura ciała powyżej 39 stopni, zarumieniona, gorąca i sucha (nie spocona) skóra, szybkie bicie serca, silny ból głowy, dezorientacja, nudności, a nawet utrata przytomności. W przypadku braku pomocy medycznej, utrzymująca się wysoka temperatura ciała związana z udarem cieplnym może spowodować poważne uszkodzenia narządów (głównie mózgu), a nawet doprowadzić do śmierci.^(3,5)

Jeśli zauważysz u kogoś powyższe objawy, należy wezwać pomoc, zaprowadzić lub przenieść poszkodowanego w chłodniejsze miejsce, przykryć go mokrym prześcieradłem, zastosować lód lub kąpiel chłodzącą.

Nie zapominaj również o nawodnieniu!

Gdzie się bardziej pocisz: na pustyni czy w dżungli?

Przy suchej pogodzie pot paruje szybciej, co oznacza, że nawet niewielka ilość potu może spowodować obniżenie temperatury ciała. W warunkach wysokiej wilgotności (w tropikach, w saunie) odparowanie potu trwa znacznie dłużej ze względu na dużą zawartość wody w powietrzu. Aby to zrekompensować, organizm produkuje więcej potu, czego efektem jest zwiększona utrata płynów.