Serce i krążenie krwi
Choroby układu sercowo-naczyniowego uznaje się za wiodącą przyczynę zgonów w Europie.(1) Niniejszy artykuł zawiera podstawowe informacje o budowie i funkcjonowaniu układu krążenia, ponieważ zrozumienie tych zagadnień jest pierwszym krokiem w procesie ochrony tego niesamowitego „urządzenia”.
Budowa serca i rola zastawek serca(2)
Nasz organizm potrzebuje tlenu, aby mógł funkcjonować. Ten niezbędny tlen jest transportowany wraz z krwią do każdego narządu przez sieć naczyń krwionośnych o różnych rozmiarach. Serce stanowi centralny element układu krążenia.
Serce to narząd mięśniowy, zlokalizowany w centrum klatki piersiowej. Podtrzymuje krążenie krwi, kurcząc się od sześćdziesięciu do osiemdziesięciu razy na minutę. Serce dzieli się na cztery jamy: dwie mniejsze zwane przedsionkami i dwie większe zwane komorami.
W sercu znajdują się cztery zastawki kontrolujące przepływ krwi. Dzięki nim krew zawsze płynie w odpowiednim kierunku. Dwie z nich oddzielają przedsionki od komór po obu stronach serca, a pozostałe dwie zlokalizowane są między komorami a tętnicami odchodzącymi od serca.
Funkcjonowanie serca i krążenie krwi(2)
Serce pompuje krew przez sieć tętnic, aby mogła poprzez sieć naczyń włosowatych dostarczyć składniki odżywcze i tlen do wszystkich narządów w organizmie, a następnie powrócić poprzez naczynia żylne. Te wszystkie struktury łącznie określa się mianem układu krążenia.
Układ krążenia składa się z dwóch niezależnych sieci naczyń krwionośnych, określanych jako krążenie małe (płucne) i krążenie duże (ogólne). Serce działa w tym układzie jak pompa i zapewnia ciągły dopływ krwi.
-
Krążenie ogólne dostarcza natlenowaną krew z serca do narządów i tkanek oraz pomaga w usuwaniu produktów przemiany materii i dwutlenku węgla, wytwarzanych w trakcie ich pracy.
-
Krążenie płucne łączy serce i płuca. W płucach krew uwalnia dwutlenek węgla i pobiera tlen.
Na poniższym schemacie zobrazowano schematyczną budowę układu krążenia.
Rycina 1: Serce i układ krążenia
Podukłady krążenia(2)
-
Krążenie wieńcowe (układ krążenia dedykowany mięśniowi sercowemu)
Tak jak wszystkie inne mięśnie, serce wymaga ciągłego dostępu do tlenu, aby mogło funkcjonować. Mięśnie tworzące przedsionki i komory zaopatrywane są w świeżą krew przez sieć tętnic wieńcowych. Gdy dochodzi do niedrożności w tych tętnicach, określony obszar serca zostaje pozbawiony tlenu, co powoduje obumarcie mięśni. Zjawisko to nazywa się zawałem serca.
-
Krążenie w nerkach
Z krwi pompowanej do tętnicy głównej aż 25% płynie do nerek, gdzie produkty przemiany materii są filtrowane i usuwane wraz z moczem.
-
Wątrobowy układ wrotny
Krew płynąca z narządów jamy brzusznej (jelit, żołądka, śledziony, trzustki, pęcherzyka żółciowego) gromadzona jest i transportowana do wątroby przez dużą żyłę. W wątrobie żyła ta rozgałęzia się na cienkie naczynia włosowate (!), umożliwiając wątrobie usunięcie z krwi toksyn pobranych z przewodu pokarmowego.
-
Krążenie mózgowe
Tak duży narząd jak mózg wymaga wielu naczyń, aby prawidłowo funkcjonować. Podukład ten przekazuje około 20% całej objętości krwi pompowanej przez serce bezpośrednio do mózgu.
Rola układu krążenia polega na transportowaniu krwi i substancji w niej zawartych (tlenu, składników odżywczych, hormonów) do komórek. Serce jest motorem napędowym tego układu, gdyż stale i rytmicznie kurcząc się, podtrzymuje dopływ krwi. Jeśli chcesz sprawdzić swoją wiedzę na temat funkcjonowania układu krążenia, wypełnij nasz Quiz dotyczący serca.
Piśmiennictwo
- (1) Cardiovascular_diseases_statistics Aug 2021 Return to content
- (2) Marieb EN, Hoehn K. Human Anatomy and Physiology, Cardiovascular system, Benjamin Cummings. 8th Edition. 2010. Return to content
Powiązane artykuły:
Tabletki Aspirin® Cardio są wskazane u osób z wieloma czynnikami ryzyka sercowo-naczyniowego, w celu zmniejszenia ryzyka zawału mięśnia sercowego i udaru niedokrwiennego mózgu.
Aspirin® Cardio - Informacja o leku
Lek zawiera kwas acetylosalicylowy i jest dostępny bez recepty. Bayer Sp. z o.o.
Al. Jerozolimskie 158, 02-326 Warszawa.
To jest lek. Dla bezpieczeństwa stosuj go zgodnie z ulotką dołączoną do opakowania. Zwróć uwagę na przeciwwskazania. W przypadku wątpliwości skonsultuj się z lekarzem lub farmaceutą.
