Cukrzyca jest jednym
z czynników ryzyka zawału.
W rozwiniętych społeczeństwach cukrzyca stała się epidemią.(1) Cukrzyca typu II, która jest najbardziej rozpowszechnioną postacią tej choroby, rozwija się najczęściej w wieku powyżej 35 lat w związku z nadmiernym spożyciem węglowodanów. Zaburzenia metabolizmu cukrów mogą pojawiać się w czasie ciąży (cukrzyca ciężarnych).
Cukrzyca może mieć poważne powikłania, w tym problemy z układem krążenia, które mogą prowadzić do zawału serca, udaru mózgu czy chorób obwodowych naczyń krwionośnych.
Co to jest cukrzyca?
Cukrzyca to choroba metaboliczna, której centrum stanowi zaburzenie równowagi metabolizmu węglowodanów; choroba ta wpływa jednak także na metabolizm tłuszczów i białek. Podstawową przyczyną cukrzycy jest częściowy lub zupełny brak działania lub produkcji insuliny.(2) Ponieważ komórki nie są w stanie pobierać glukozy, ta pozostaje we krwi, czego efektem jest znacznie podwyższony poziom glukozy.
Typy cukrzycy
Cukrzyca typu I jest spowodowana uszkodzeniem komórek beta trzustki. Zazwyczaj rozwija się przed 35 rokiem życia i towarzyszą jej klasyczne objawy.
Najczęstsza postać cukrzycy, czyli cukrzyca typu II – nieinsulinozależna – rozwija się w wyniku nadmiernego spożycia węglowodanów. Spożywanie dużych ilości łatwo przyswajalnych węglowodanów sprawia, że organizm produkuje coraz większe ilości insuliny, a utrzymywanie się wysokiego poziomu insuliny przez wiele lat prowadzi do insulinooporności.
Cukrzyca ma również kilka innych, szczególnych form – najczęstszą jest cukrzyca ciążowa, która pojawia się podczas ciąży.(2)
Typowe objawy
Najbardziej typowe objawy cukrzycy to częste oddawanie moczu, stale utrzymujące się pragnienie, które prowadzi do zwiększonego przyjmowania płynów, a także niewyjaśniony spadek masy ciała. Pacjenci mogą skarżyć się również na zmęczenie, nudności i zaburzenia widzenia. Znaki ostrzegawcze mogą obejmować powolny powrót do zdrowia po infekcjach, a czasem skurcze w łydkach lub drętwienie palców. Silna dezorientacja, utrata przytomności lub śpiączka wskazują na poważny stan.
U pacjenta rozpoznaje się cukrzycę, jeśli stężenie glukozy na czczo wynosi 7,0 mmol/l lub więcej, bądź jeśli stężenie glukozy w dowolnym momencie po posiłku wynosi 11,1 mmol/l lub więcej.(2)
Co możesz zrobić dla siebie
Leczenie cukrzycy polega nie tylko na stosowaniu insuliny lub doustnych leków przeciwcukrzycowych. Co najmniej równie ważne są właściwe wybory dotyczące stylu życia, w tym odpowiednia dieta i regularna aktywność fizyczna.(3)
Zalecenia dotyczące diety pacjentów z cukrzycą mają na celu osiągnięcie i zachowanie optymalnego stanu metabolicznego oraz utrzymanie stężenia glukozy we krwi w granicach normy. Pacjenci muszą przestrzegać dostosowanej do swoich indywidualnych potrzeb diety, która określa wartość energetyczną i skład codziennie spożywanych pokarmów. Zaleca się spożywanie mniejszych posiłków z krótszymi przerwami między nimi, co pomaga unikać wahania poziomu glukozy. Ogólnie rzecz biorąc, zaleca się, aby pacjenci spożywali warzywa o wysokiej zawartości błonnika, a także pełnoziarniste produkty zbożowe.
Połączenie właściwej diety z regularnymi ćwiczeniami może pomóc w zrzuceniu wagi, co może znacznie poprawić stan zdrowia pacjenta. Zakres, intensywność i czas trwania aktywności fizycznej należy, podobnie jak dietę, dostosować do indywidualnych potrzeb. Przed podjęciem aktywności fizycznej lekarz powinien zalecić indywidualnie dobrany program ćwiczeń.
Ważne jest, aby regularnie sprawdzać poziom glukozy we krwi, ponieważ może to pomóc w zapobieganiu niebezpiecznym wahaniom. Zarówno zbyt wysokie, jak i zbyt niskie stężenie glukozy we krwi może prowadzić do stanu ciężkiego kryzysu. Dzięki regularnemu monitorowaniu poziomu glukozy we krwi pacjenci mogą aktywnie przyczynić się do poprawy swojego stanu metabolicznego i zmniejszenia ryzyka wystąpienia powikłań w przyszłości.
Zapobieganie powikłaniom
Jednym z najpoważniejszych powikłań cukrzycy jest uszkodzenie siatkówki (retinopatia), które może prowadzić do upośledzenia widzenia lub nawet całkowitej utraty wzroku.(4,5)
Inne poważne powikłanie dotyczy naczyń krwionośnych w nerkach (nefropatia) i w przypadku braku leczenia bądź niewłaściwego leczenia może doprowadzić do niewydolności nerek.(4)
Uszkodzenie układu nerwowego, powiązane z różnymi objawami, może prowadzić do znacznego pogorszenia jakości życia. Uszkodzenia neuronalne mogą powodować utratę czucia, dlatego pacjenci czasem nie zauważają urazów kończyn dolnych. Może to prowadzić do powstania bezbolesnych owrzodzeń na podeszwach stóp, a zaniedbana rana może być siedliskiem różnych infekcji, w tym grzybiczych. Wielu pacjentów nie zdaje sobie sprawy, że stan ten, zwany w języku medycznym stopą cukrzycową, stanowi poważne zagrożenie zdrowia; brak odpowiedniego dbania o stopy może potencjalnie doprowadzić do rozwoju gangreny w kończynie, a nawet do utraty kończyny.(4,5)
Innym powikłaniem, o którym warto wspomnieć, są zaburzenia erekcji u mężczyzn, które wbrew powszechnemu przekonaniu nie są normalną częścią procesu starzenia się, lecz sygnałem ostrzegawczym, że może istnieć jakiś problem z krążeniem.(4)
Poza tym pacjenci z cukrzycą muszą mieć świadomość, że są w większym stopniu narażeni na wystąpienie poważnych chorób układu sercowo-naczyniowego, takich jak zawał serca, udar mózgu czy zwężenie tętnic obwodowych. U osób z cukrzycą typu II ryzyko sercowo-naczyniowe jest takie, jak u niecukrzycowych pacjentów po zawale. Dlatego opieka nad pacjentami z cukrzycą nie ogranicza się do monitorowania i normalizacji stężenia glukozy we krwi, ale obejmuje także kompleksowe badania kardiologiczne. Jeśli w wyniku tych badań okaże się, że cukrzycy towarzyszy nadciśnienie tętnicze lub zaburzenia gospodarki lipidowej, lekarz zajmuje się również tymi chorobami współistniejącymi, aby zapobiec poważnym powikłaniom. Mimo to około dwóch trzecich pacjentów z cukrzycą umiera z powodu chorób układu krążenia. Główną przyczyną zgonów jest zawał serca, a w następnej kolejności choroby naczyniowo-mózgowe, określane zbiorczo jako udar mózgu.(5)
Regularne przyjmowanie leków może również pomóc w zapobieganiu chorobom układu krążenia. Aspirin® Cardio 100 mg to lek zawierający kwas acetylosalicylowy, przeznaczony dla osób z czynnikami ryzyka chorób sercowo-naczyniowych. Przyjmowanie 1 tabletki dziennie hamuje nieprawidłowe przyleganie płytek krwi, zapobiegając tworzeniu się zakrzepów krwi, które mogłyby zwężać lub blokować naczynia krwionośne, a tym samym zmniejsza ryzyko zawału.(6)
Ponieważ cukrzyca zwiększa ryzyko zawału, gdy występują również inne czynniki ryzyka sercowo-naczyniowego, po konsultacji z lekarzem może być wskazane przyjmowanie Aspirin Cardio 100 mg.
Nie zaniedbuj tej sprawy. Nie czekaj, aż dokonają się szkody.
Piśmiennictwo
- (1) Pouya Saeedi, Inga Petersohn, Paraskevi Salpea i wsp. Global and regional diabetes prevalence estimates for 2019 and projections for 2030 and 2045: Results from the International Diabetes Federation Diabetes Atlas, 9th edition. Diabetes Res Clin Pract Listopad 2019 r.;157:107843 Return to content
- (2) American Diabetes Association. 2. Classification and Diagnosis of Diabetes: Standards of Medical Care in Diabetes-2020. Diabetes Care. 2020;43(Suppl 1):S14-S31. doi:10.2337/dc20-S002. Return to content
- (3) American Diabetes Association. 3. Prevention or Delay of Type 2 Diabetes: Standards of Medical Care in Diabetes-2020. Diabetes Care. 2020;43(Suppl 1): S14-S31. doi:10.2337/dc20-S002. Return to content
- (4) American Diabetes Association. 11. Microvascular complications and foot care. Diabetes: Standards of Medical Care in Diabetes-2020. Diabetes Care. 2020;43(Suppl 1): S14-S31. Return to content
- (5) Leon BM, Maddox TM. Diabetes and cardiovascular disease: Epidemiology, biological mechanisms, treatment recommendations and future research. World J Diabetes. 2015;6(13):1246-1258. doi:10.4239/wjd.v6.i13.1246. Return to content
- (6) Aspirin® Cardio – ulotka dla pacjenta. Dostępna na stronie: https://rejestrymedyczne.ezdrowie.gov.pl/rpl/search/public Return to content
Powiązane artykuły:
Tabletki Aspirin® Cardio są wskazane u osób z wieloma czynnikami ryzyka sercowo-naczyniowego, w celu zmniejszenia ryzyka zawału mięśnia sercowego i udaru niedokrwiennego mózgu.
Aspirin® Cardio - Informacja o leku
Lek zawiera kwas acetylosalicylowy i jest dostępny bez recepty. Bayer Sp. z o.o.
Al. Jerozolimskie 158, 02-326 Warszawa.
To jest lek. Dla bezpieczeństwa stosuj go zgodnie z ulotką dołączoną do opakowania. Zwróć uwagę na przeciwwskazania. W przypadku wątpliwości skonsultuj się z lekarzem lub farmaceutą.
