Podróżowanie z chorobą serca
Wiele osób chorujących na serce planuje wakacyjny urlop. Taka podróż wymaga przemyśleń i przygotowań w kwestii bezpieczeństwa.
Warto także przed wyjazdem zgłosić się do lekarza, aby otrzymać fachowe porady.
Zaleca się przełożenie podróży w następujących przypadkach:
ostry ból w klatce piersiowej, niewydolność serca, arytmia lub podobne objawy nawet w spoczynku lub przy minimalnym wysiłku
-
zawał serca lub zatrzymanie krążenia na skutek zawału serca w okresie 2 tygodni przed podróżą lub w ciągu ostatnich 8 tygodni
-
u osób chorujących na cukrzycę sprawa jest bardziej skomplikowana, dlatego planując wyjazd warto skonsultować się z lekarzem.
Przygotowanie do wyjazdu
Osobom, które dawno nie zgłaszały się na badanie kontrolne, zaleca się wizytę lekarską przed podróżą. Lekarz sprawdzi, czy choroba jest ustabilizowana, a także wyda zaświadczenia, które mogą być niezbędne podczas wyjazdu.
Poproś lekarza o udostępnienie kopii swojej dokumentacji medycznej wraz z najnowszym angiogramem. Miej dokumenty przy sobie podczas podróży.
-
Zanotuj imię i nazwisko oraz dane kontaktowe swojego lekarza i osoby, którą należy informować w nagłych wypadkach.
-
Miej przy sobie listę wszystkich przyjmowanych leków (nazwy i przepisane dawki).
-
Zabierz ze sobą wystarczającą ilość leków na cały wyjazd. Jeśli to konieczne, poproś lekarza o wystawienie dodatkowej recepty. Zapakuj dodatkowy zapas leków na kilka dni na wypadek, gdyby część uległa uszkodzeniu lub zagubieniu.
-
Przechowuj leki w oryginalnym opakowaniu, aby uprościć kontrolę bezpieczeństwa na lotnisku i ułatwić zadanie miejscowemu lekarzowi, gdyby potrzebna była konsultacja lekarska w czasie podróży.
Przechowuj leki w bagażu podręcznym na wypadek, gdyby bagaż główny został zagubiony.
Podróże lotnicze
Zazwyczaj podróże samolotem nie stanowią dodatkowego zagrożenia dla osób chorujących na serce. Zdaniem specjalistów osoby, które są w stanie wejść po schodach do samolotu bez zatrzymywania się na odpoczynek lub pokonać odległość 100 metrów szybkim marszem bez duszności ani ucisku w klatce piersiowej, nie muszą obawiać się latania.
Ponieważ tylko pasażerowie z ustabilizowaną chorobą serca mogą podróżować samolotem, stosunkowo rzadko zdarzają się poważne problemy podczas lotów. Na szczęście ogromna większość lotnisk jest wyposażona w defibrylatory. Są również dostępne w niektórych samolotach.
Od czasu do czasu pojawiają się doniesienia, że loty samolotem mogą mieć wpływ na stymulatory (rozruszniki) serca, ale nie ma jak dotąd jednoznacznych dowodów, które by to potwierdzały. Ponieważ rozrusznik może uruchomić bramki bezpieczeństwa na lotnisku, należy informować personel o wszczepionych implantach medycznych.
Największym zagrożeniem związanym z podróżą samolotem u osób chorujących na serce jest powstawanie zakrzepów krwi. Podczas długich lotów krawędź fotela może uciskać żyły z tyłu poniżej kolan, zwłaszcza u osób z nadwagą, zmniejszając przepływ krwi. Takie warunki sprzyjają powstawaniu zakrzepów. Odrywające się fragmenty skrzeplin mogą blokować mniejsze naczynia, prowadząc do zatoru płucnego. Oprócz osłabienia krążenia niska wilgotność powietrza na pokładzie może przyczyniać się do powstawania zakrzepów na skutek odwodnienia i zagęszczenia krwi. Wewnątrz lecącego samolotu panuje niższe ciśnienie niż na powierzchni Ziemi, a stężenie tlenu jest takie jak na wysokości 2–3 tysięcy metrów. Takie warunki powodują uwalnianie związków powodujących krzepnięcie krwi i obciążają serce.(1, 2)
Wynika z tego, że wzmocnienie krążenia i nawodnienie to najskuteczniejsze sposoby zapobiegania zawałowi serca i udarowi podczas lotów.
W miarę możliwości wybieraj w samolocie miejsca o większej przestrzeni na nogi. Jeśli wcześnie ustawisz się w kolejce do odprawy (lub dokonasz odprawy online), szansa na wygodne miejsce będzie większa.
Ruszaj się i rozciągaj nogi co pół godziny. Jeśli to możliwe, co jakiś czas wstawaj, aby przejść się po kabinie.
Podczas lotu noś luźne, wygodne ubrania. Zakładaj obuwie, które można łatwo zsunąć.
Nie pij alkoholu podczas lotu, ponieważ pobudza usuwanie wody z organizmu.
Dbaj o odpowiednie nawodnienie, zwłaszcza pijąc wodę.
W niektórych przypadkach warto rozważyć pończochy uciskowe.
Zrezygnuj z lotu w następujących okolicznościach:(3)
- zawał serca przebyty w ciągu ostatnich 2–4 tygodni
- wszczepienie stentu do tętnicy wieńcowej w ciągu ostatnich 2 tygodni
- operacja pomostowania tętnic wieńcowych w ciągu ostatnich 2–6 tygodni (w przypadku powikłań płucnych ponad 3 tygodnie)
- niestabilna dławica piersiowa, niekontrolowane zaburzenia rytmu serca lub przebyte nagłe zatrzymanie krążenia.
Rozruszniki serca i defibrylatory(3)
- Rozruszniki serca i defibrylatory są podatne na zakłócenia elektromagnetyczne (EMI) w pobliżu silnych pól elektrycznych lub magnetycznych. Nowoczesne urządzenia są jednak należycie zabezpieczone przed promieniowaniem elektromagnetycznym.
- Pacjentom zaleca się, aby przechodzili przez bramkę w normalnym tempie i nie przebywali w jej pobliżu dłużej niż to konieczne. Należy jednak powiadomić pracowników kontroli bezpieczeństwa o obecności urządzenia, gdyż jego metalowa obudowa może uruchomić alarm.
- Dostępne dane wskazują, że ryzyko znacznego wpływu EMI na rozruszniki lub defibrylatory w samolocie jest minimalne.
Alternatywne środki transportu
Jeśli musisz zrezygnować z podróży samolotem, wybierz takie miejsce urlopu, do którego można dojechać samochodem, autobusem lub pociągiem. Szczególnie polecany jest pociąg ze względu na możliwość poruszania się po korytarzu. W pociągu nie ma również ryzyka związanego z ciśnieniem powietrza i stężeniem tlenu, co obniża ryzyko powstawania zakrzepów i zakrzepicy żył głębokich.
Ubezpieczenie
Nawet całkowicie zdrowe osoby powinny przygotować się na niespodziewane zdarzenia podczas podróży. Wypadek może zdarzyć się w każdej chwili, a koszty opieki medycznej za granicą mogą być ogromnym obciążeniem, jeśli trzeba je pokryć z własnej kieszeni. Jeśli chorujesz na serce, sprawdź w różnych firmach ubezpieczeniowych, na jakie opcje ubezpieczenia turystycznego możesz liczyć.
Po wszystkich niezbędnych przygotowaniach i uzyskaniu zgody lekarza na wyjazd możesz spokojnie ruszać w drogę!
Piśmiennictwo
- (1) American Heart Association. Travel and Heart Disease. Available at: https://www.heart.org/en/health-topics/consumer-healthcare/what-is-cardiovascular-disease/travel-and-heart-disease [accessed 30 June 2020] Return to content
- (2) Joy M. Cardiovascular disease and airline travel. Heart. 2007;93(12):1507-1509. doi:10.1136/hrt.2007.134247. Return to content
- (3) David Smith 1, William Toff, Michael Joy, et al. Fitness to fly for passengers with cardiovascular disease. Heart 2010 Aug;96 Suppl 2:ii1-16 Return to content